Τμήμα του ιστορικού μοναστηριού των Καλτεζών, έχει καταρρεύσει, ειδικότερα το τμήμα που χαρακτηρίζεται ως «το πρώτο ελληνικό βουλευτήριο». Σβήνει το ιστορικό παρελθόν της μονής, αφού αντιμέτωπα με την καταστροφή βρίσκονται και άλλα σημεία του κτίσματος της Μονής Καλτεζών. Ενώ η Εκκλησία και οι τοπικές κοινωνίες οργανώνουν καθημερινά εκδηλώσεις για να τιμήσουν την επανάσταση του 1821, η ιστορική μονή Καλτεζών, στην Αρκαδία καταρρέει παρά το γεγονός ό,τι εκεί στα χρόνια της επανάστασης συστάθηκε η «Πρώτη Πελοποννησιακή Γερουσία».

Σε ένα μικρό κελί της Μονής Καλτεζών, υπό το φλογερό βλέμμα του ηγούμενου Καλλίνικου, δεκάδες πρόκριτοι της Πελοποννήσου συγκεντρώνονταν σε μια μυστική συνάντηση που θα καθόριζε το μέλλον των Ελλήνων. Η Επανάσταση ενάντια στον οθωμανικό ζυγό είχε ήδη ξεκινήσει όταν, στις 26 Μαΐου του 1821, προχωρούσαν εκεί σε ένα καθοριστικό βήμα, στη συγκρότηση της πρώτης ανεξάρτητης ελληνικής διοικητικής Αρχής: της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Τα μέλη της θα αναλάμβαναν τη διεύθυνση του Αγώνα μέχρι την Άλωση της Τριπολιτσάς ανοίγοντας μια νέα σελίδα στην ιστορία του ελληνικού λαού.

Το Ευαγγέλιο που ορκίστηκαν τα μέλη της Γερουσίας

Στα κειμήλια της μονής περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, το επάργυρο Ευαγγέλιο (έκδοση Βενετίας 1785) στο οποίο ορκίστηκαν οι προύχοντες του Μοριά, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Κανέλλος Δεληγιάννης και τα υπόλοιπα μέλη της Γερουσίας, ενώ εκεί υπεγράφη και η πρώτη πολιτειακή πράξη των επαναστατημένων Ελλήνων, το πρώτο δημόσιο έγγραφο του υπό σύσταση ελληνικού κράτους, που σήμερα φυλάσσεται στη Βουλή των Ελλήνων. Σε ένα μυστικό υπόγειο κελί του μοναστηριού, διαστάσεων τριών επί τριών μέτρων, είχε πραγματοποιηθεί το 1819 και η πρώτη κρυφή συνάντηση των οπλαρχηγών με τους προεστούς για να συζητηθεί η έναρξη του Αγώνα.

Ερείπια η ιστορική μονή Καλτεζών

Τον Οκτώβριο του 2020 η μονή Καλτεζών έκλεισε, όταν πέθανε η ηγουμένη και έφυγε η τελευταία μοναχή που είχε απομείνει εκεί. Από τότε οι πληγές που είχε ήδη επιφέρει ο χρόνος επιδεινώθηκαν. Πριν από λίγες ημέρες έγινε γνωστό πως ένα κομμάτι της Μονής Καλτεζών – το πρώτο κελί της οποίας χτίστηκε το 1696 από τον Ηλία Λυρώνη ή μοναχό Ανανία – έχει πλέον μετατραπεί σε ερείπια.

Αίτημα ηγουμένης Βερονίκης και μοναχής Αικατερίνης

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα προβλήματα στα δυτικά κελιά της μονής είχαν εντοπιστεί από το 2015, ενώ, όπως ανακοίνωσε ο Πέτρος Τατούλης, περιφερειακός σύμβουλος και πρώην περιφερειάρχης Πελοποννήσου, ύστερα από αίτημα της μακαριστής ηγουμένης Βερονίκης και της μοναχής Αικατερίνης η περιφέρεια είχε εντάξει τότε στον προϋπολογισμό της έργο αποκατάστασης ύψους 160.000 ευρώ, μέσω του Ταμείου Πυροπλήκτων. Παράλληλα, είχε προχωρήσει και σε προγραμματική σύμβαση με τη Μητρόπολη Μαντινείας και Κυνουρίας που φέρει την ευθύνη για το μοναστήρι.

Κυβέρνηση Σύριζα και βυζαντινό μνημείο

«Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε διαφορετική άποψη απαγορεύοντας συντηρήσεις από τις περιφέρειες σε ιερές μονές και ναούς. Ακολούθησαν πολλές συναντήσεις μέχρι να πειστούν στο υπουργείο για την αναγκαιότητα του εγκεκριμένου έργου», επεσήμανε ο Πέτρος Τατούλης. Τελικά, τον Αύγουστο του 2019 δόθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού η οριστική έγκριση στη μελέτη αποκατάστασης, καθώς η μονή συνιστά βυζαντινό μνημείο και έπρεπε να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Τα έργα, όμως, δεν υλοποιήθηκαν ποτέ.

Καταφύγιο των Ελλήνων

Ηταν μια κρίσιμη καμπή στην ιστορία της Μονής Καλτεζών, η οποία ως τότε είχε ζήσει πολλές περιπέτειες: ως καταφύγιο των Ελλήνων, στο οποίο συνετέλεσε και η μυστική υπόγεια δίοδος του μοναστηριού, ως πνευματικό τους κέντρο και ως πυριτιδαποθήκη για τους εξεγερμένους, η μονή αποτέλεσε πραγματικό μετερίζι του Αγώνα για την Ανεξαρτησία και ως τέτοιο πυρπολήθηκε από τον Ιμπραήμ το 1825. Το 1838 χαρακτηρίστηκε ιστορικό μνημείο, το 1921 γιόρτασε την εκατονταετηρίδα του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα, ενώ μετά το 1925 στους χώρους της λειτούργησε για λίγο βιοτεχνική σχολή για ορφανά κορίτσια.

Αποκατάσταση της μονής Καλτεζων

Ανταποκρινόμενος στις εκκλήσεις για διάσωση του ιστορικού μοναστηριού, ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Παναγιώτης Νίκας έδωσε εντολή να γίνουν οι απαραίτητες κινήσεις με σκοπό την αποκατάσταση της μονής. Κατόπιν τούτου ο αντιπεριφερειάρχης Πελοποννήσου Χρήστος Λαμπρόπουλος μετέβη στο μοναστήρι, όπου πραγματοποίησε αυτοψία μαζί με τον μητροπολίτη Μαντινείας και Κυνουρίας, Αλέξανδρο, με στελέχη της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας και με αρχαιολόγους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας, ώστε να δρομολογηθεί η αποκατάσταση του μνημείου -με τον απαραίτητο συντονισμό των επεμβατικών ενεργειών- που εκπέμπει σήμα κινδύνου μετά από 300 χρόνια ιστορίας.

Εργασίες αποκατάστασης στη δυτική πτέρυγα της Μονής του Αγίου Νικολάου στις Καλτεζές, μέρος της τοιχοποιίας και της στέγης στην δυτική πτέρυγα της οποίας κατέρρευσε.

«Στην μονή, η οποία αποτελεί ιστορικό μνημείο συνδεδεμένο με την ιστορία του έθνους μας, βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη ένα πολύ μεγάλο έργο και η παρέμβασή μας θα είναι άμεση» τόνισε ο περιφερειάρχης, προς τον οποίον ο Μαντινείας και Κυνουρίας Αλέξανδρος απηύθυνε εναγώνια επιστολή.

Εναγώνια επιστολή Μητροπολίτη Μαντινείας και Κυνουρίας

«Με την παρούσα επιστολή μου γίνομαι άγγελος κακών ειδήσεων, αλλά με αναγκάζουν η αγωνία και η απελπισία που με καταλαμβάνουν αυτή τη στιγμή που βλέπω την ιστορικό και εθνικό μνημείο της Μονής των Καλτεζών να καταρρέη και να κρημνίζεται και δεν δύναμαι να το συνδράμω», ήταν η επιστολή που απηύθυνε ο μητροπολίτης Μαντινείας και Κυνουρίας, Αλέξανδρος

Ιερά Μονή Άγιου Νικόλαου Καλτεζών

ΚΗΡΥΞΗ: ΒΔ 30-9-1938, Φ.Ε.Κ. 374/τ.Β΄/14-10-1938

Η Μονή Καλτεζών, αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο, τον Προφήτη Ηλία και τη Μεταμόρφωση του Σωτήρα, απέχει από την Τρίπολη 31 χιλιόμετρα. Βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο της επαρχίας Μαντινείας του νομού Αρκαδίας (στα σύνορα με το νομό Λακωνίας) χτισμένη σε έναν πανέμορφο γήλοφο, στις παρυφές του χωριού των Καλτεζών.

Το 1233 ο Τούρκος Ιμπραήμ Σπαχή (μουσουλμάνος γαιο- κτήμονας) παραχώρησε την περιοχή που προϋπήρχε το μοναστήρι στους κατοίκους της περιοχής για καλλιέργεια της γης.

Αρχισε να χτίζεται το 1719 από δύο ιερομόναχους ερημίτες, Ἄνθιμο καί Καλλίνικο. Το 1720 αρχίζει να υψώνεται ο ναός του Αγίου Νικολάου και τα γύρω κελιά. Πρόκειται για ένα ωραίο κτιριακό συγκρότημα χτισμένο πάνω σε ένα ύψωμα περιβεβλημένο από βελανιδιές και κυπαρίσσια. Η Μονή βρίσκεται σε απόσταση 2,5 χλμ. από το ομώνυμο χωριό Καλτεζές, το οποίο είναι χτισμένο κοντά στα ερείπια της Παλαιοχώρας, αρχαίας πολιτείας. Κατά την παράδοση υπήρχε στο χώρο αυτό ο μεγαλοπρεπής ιερός ναός του Αγίου Νικολάου. Με το πέρασμα των αιώνων ο Ναός εγκαταλείφθηκε και τα ερείπια του καλύφθηκαν από το δάσος.

Πρώτη Πελοποννησιακή Γερουσία

Το 1969, μετά από επιφάνεια ενός Σμυρνιού, που κατόπιν εκάρει μοναχός, βρέθηκε η εικόνα του Αγίου εκεί που σήμερα βρίσκεται το μοναστήρι στη χάρη του. Το 18ο αιώνα έφτασε να μετράει δύναμη 40 μοναχών. Λειτούργησε σαν πυριτιδαποθήκη στον αγώνα και προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες. Εδώ άλλωστε συστάθηκε στις 26 Μαΐου του 1821 η Πρώτη Πελοποννησιακή Γερουσία. Και εδώ επίσης, σε αυτήν την ιστορική μονή, είχε προηγηθεί το Μάιο του 1819 η πρώτη συνέλευση των οπλαρχηγών με τους προεστούς που σκοπό είχε την έναρξη του αγώνα. Στα κειμήλια της μονής υπάρχει και το ευαγγέλιο στο οποίο ορκίστηκαν τα μέλη της Γερουσίας.

Μεγάλη μορφή υπήρξε ο Ηγούμενος Καλλίνικος Σουρλόπουλος, φλογερός αγωνιστής της επανάστασης, εκτός από άνθρωπος του Θεού. Τα θαύματα που ομολογούνται για τη μονή προσελκύουν πλήθος προσκυνητών.

Εορτασμοί ιστορικής Μονής Καλτεζών

Η Ιερά Μονή Καλτεζών γιορτάζει 6 φορές ετησίως:

• 6 Δεκεμβρίου: Αγίου Νικολάου Αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας, του Θαυματουργού.
• 14 Σεπτεμβρίου: Ημέρα υψώσεως Τιμίου Σταυρού (ακολουθεί θρησκευτική εορτή και πανηγύρι).
• 26 Μαίου: Ημέρα ολοκλήρωσης συσκέψεων και ορκίστηκε η Πελοποννησιακή Γερουσία, κατά την πρώτη Εθνική Συνέλευση του 1821 στη Μονή Καλτεζών.
• 6 Αυγούστου: Ημέρα Μεταμόρφωσης Σωτήρος.
• 20 Ιουλίου: Προφήτη Ηλία.
• 9 Νοεμβρίου: Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης (προς τιμήν του Ιερού Ναού του κοιμητηρίου της Αδελφότητας).

Το μοναστήρι λειτούργησε και ως κρυφό σχολειό στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Permalink: Newsfeast.gr/historic Kaltezon Monastery collapse greek revolution, Wiki: Μονή Καλτέζων, Ιερά Μονή Καλτεζών: Μonikaltezon.gr Photo Credit: Ιερά Μητρόπολις Μαντινείας και Κυνουρίας: Ιmmk.gr, Tanea: Tanea.gr/2021/03/10/greece/katarreei-i-istoriki-moni-kaltezon-ekei-pou-xtypise-i-kardia-tis-epanastasis, Pentapostagma: Pentapostagma.gr/ekklisia/6995115_katarreei-i-istoriki-moni-kaltezon-ekei-poy-htypise-i-kardia-tis-epanastasis