Γιατί τρώμε λαγάνα την Καθαρά Δευτέρα; Τι συμβολίζει;

Η λαγάνα, ο άζυμος αυτός άρτος, παίζει αναμφίβολα κυρίαρχο ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Ποια, όμως, είναι η ιστορία της; Τι συμβολίζει η λαγάνα;

Why eat Lagana Clean Monday? Meaning?

Η λαγάνα, ο άζυμος αυτός άρτος, παίζει αναμφίβολα κυρίαρχο ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Ποια, όμως, είναι η ιστορία της; Τι συμβολίζει η λαγάνα;

Λαγάνα – ο άζυμος άρτος (ψωμί)

Η λαγάνα, παρασκευάζεται χωρίς προζύμι, και έναν τέτοιο πρόχειρο άρτο χρησιμοποίησαν και οι Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή. Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.
Το όνομά της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό «λάγανον», μια πλακωτή ζύμη που παρασκευάζεται από αλεύρι και νερό και σηματοδοτεί την έναρξη της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής!

Η ιστορία της λαγάνας

Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει «Λαγάνα πέττεται» δηλ .»Λαγάνες γίνονται». Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών».

Το έθιμο της λαγάνας

Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτο-νηστίσιμη Δευτέρα της Σαρακοστής.
Η ονομασία της «Καθαρά» προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα κάθαρσης».
Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.

Καθαρά Δευτέρα και προετοιμασία για το Πάσχα

Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλαδή στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχήμα της«κυρα-Σαρακοστής»,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία.
Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.

Νόστιμη και λαχταριστή λαγάνα

Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προϊόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές. Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.
  • Τα αρτοποιεία μένουν ανοικτά τη συγκεκριμένη μέρα, αντίθετα με τα περισσότερα εμπορικά καταστήματα, αποκλειστικά για την παρασκευή και διάθεση λαγάνας.
src: Μαρία Γκιουδφέση [Βοϊακή γή, Μάρτιος-Απρίλιος 2003, τεύχος 182], wikipedia.org/wiki/Λαγάνα, dogma.gr/diafora/giati-trome-lagana-tin-kathara-deftera/53762/

Σχετικά άρθρα

Διαβασε και αυτο σε ενδιαφερει

Υγεία: Οι ιδανικές επιλογές βραδινών για τη δίαιτά σας

Κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί διάφοροι μύθοι για το βραδινό γεύμα και το ρόλο που μπορεί να παίξει στην προσπάθεια απώλειας βάρους. Στην πραγματικότητα, το βραδινό αποτελεί ένα από τα κύρια γεύματα της ημέρας και η θέση του στο καθημερινό διαιτολόγιο είναι εξίσου σημαντική με των υπολοίπων, παρέχοντας ενέργεια και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.

santorini-sunset-travel-competition-newsfeast

Θερινό ηλιοστάσιο: Η μεγαλύτερη ημέρα του έτους

Μπορεί με τα τερτίπια του καιρού τις προηγούμενες ημέρες στη χώρα μας να υπάρχουν αμφιβολίες ότι το καλοκαίρι ξεκινάει, ωστόσο από αστρονομική άποψη, σε ό,τι αφορά το βόρειο ημισφαίριο, αυτό θα γίνει το πρωί της Τετάρτης 21 Ιουνίου, στις 07:24, με το θερινό ηλιοστάσιο.

Άφησε το σχόλιό σου (εδώ):